Dziennik Pieniacza

Dzisiaj 5-lecie magazynu Forbes. Spotkanie wieczorem w poniedziałek jest trudne dla wielu, zwłaszcza jeśli zaczyna się od półtoragodzinnej prezentacji.  Ja zazwyczaj wymiękam w takich sytuacjach, tym razem dotrwałem do koktajlu. Może po prostu byłem głodny…

Spotykam posła P., którego nazwisko weszło na stałe do słownika Twittera. Na moje oko jest jedynym politykiem na Sali. Cóż, ma swoje pięć minut… trzymam za niego kciuki.

Prezes MG podchodzi do mnie i zawiadamia, że wystosował wobec mnie pozew sądowy. Przegrał w apelacji roszczenie w sprawie zakazu konkurencji  i prawnicy poradzili mu wystąpienie o odszkodowanie wobec członków rady nadzorczej. To kolejna przygrywka do polskiego systemu prawnego. W O. rada nadzorcza liczy kilkanaście osób, ponieważ w czasie prywatyzacji zapisano liczny udział przedstawicieli załogi. W spółce wykształcił się zwyczaj powoływania komisji rady nadzorczej, np. ds. budżetu i ds. wynagrodzeń. Ten ostatni negocjował kontrakt z nowo przyjmowanym prezesem a następnie składał sprawozdanie całej radzie, która w uchwale upoważniała przewodniczącego komitetu do podpisania uzgodnionej umowy.  Po zmianie właściciela doszło do zmiany zarządu i nowy właściciel postanowił nie wypłacać należnego odszkodowania. Sąd odrzucił roszczenia zarządu, ponieważ zgodnie z polską interpretacją prawną – negocjacje płacowe powinny być przeprowadzone przez WSZYSTKICH członków rady nadzorczej, a nie tylko przez jej przedstawicieli. Wyobrażam to sobie, jak 17 osób po jednej stronie stołu negocjuje 10 stron kontraktu z kandydatem na prezesa.

Dla sądu taka sytuacja jest oczywista i uzasadniona prawnie i komercyjnie. Dlatego we wszystkich ostatnio dokumentach prawnych wpisujemy klauzulę, że umowa podpisana zostaje zgodnie z prawem brytyjskim i podlega arbitrażowi w Londynie. Co prawda trzeba wszystko przetłumaczyć na angielski i trzeba zapłacić dużo londyńskiemu prawnikowi – ale ma się w zamian dwa rezultaty: rozstrzygnięcie zajmuje miesiące, nie lata i można się posiłkować zdrowym rozsądkiem. Polskie prawo i zdrowy rozsądek? Z definicji sprzeczność.

Wśród tłumu na koktajlu dużo różnej maści konsultantów i doradców. W tym tłumie Eryk M., zawsze mnie dziwi jego skuteczna obecność na salonach.  Podzielam w jego sprawie skrajnie negatywne zdanie Z.

Dużo ładnych kobiet… z alkoholi, ku mojemu zadowoleniu, głównie mój ulubiony bourbon. Po drugim kieliszku, na wszelki wypadek, ściągam kierowcę i do domu…

Odwiedził mnie M.N. Nawiązujemy do sprawy Słonia, który naciągnął mnóstwo ludzi w Warszawie na 400 milionów dolarów. Przedwczoraj MU opowiadał, jak kilka dni przed pierwszą publikacja prasową Słoniu namawiał go, aby zamiast kupować mieszkanie synowi, wpłacił na jego fundusz. „Patrz na to w ten sposób” – mówił –„za pół roku będziesz mógł kupić jeden pokój więcej”. Na szczęście syn chciał mieszkanie mniejsze, ale szybciej…

Marek wyjeżdżał ostatnio do Grecji w grupie zintegrowanych ze sobą osób poszkodowanych przez Słonia. Czekają grzecznie w kolejce do czarteru i słyszą, jak w sąsiednim gejcie wywołują do tzw. pre-boardingu kobiety z dziećmi i pasażerów klasy biznes. Do samolotu wchodzi elegancko ubrany, wypachniony (cytat za Markiem) Słoniu. Nie tylko nie siedzi w więzieniu, ale ewidentnie ma się dobrze.

Po powrocie sprawdzają ci się dzieje. Otóż Słoniu ma status pokrzywdzonego w tej sprawie! Co to oznacza? Na 99% że była to operacja służb wymierzona częściowo w otoczenie Kwaśniewskiego, a częściowo – pozwalająca bezkarnie zarobić.

To, że poczciwina Słoniu był (jest!) w służbach zawsze było oczywiste.

I na koniec mała ciekawostka. Fundusz Słonia pokazywał fałszywe zyski. Większość urzędów skarbowych uznawała, że jednak ich nie było. Urząd na Ursynowie stał jednak na stanowisku, że skoro były wykazane, należy płacić.  Ludzie potracili oszczędności swojego życia, ale musieli jeszcze zapłacić haracz. Marek napisał odwołanie do nadzoru z prośbą o interpretację – jak należy postąpić, skoro w Wawrze zysku nie ma, a na Ursynowie – jest. Zamiast informacji, jak być powinno – dostał odpowiedź, że polskie prawo dopuszcza różną ocenę takiego samego stanu faktycznego. I że nota bene stan faktyczny nigdy nie jest identyczny.

Kocham polskie prawo. Inaczej działa w Wawrze, inaczej na Ursynowie, a i tak wszystko na końcu zależy od służb..

Nic to, wiosna w powietrzu!

Dlaczego słoń ma trąbę? Aby się nie zaczynał zbyt gwałtownie… Wiosna zaczęła się dość gwałtownie. W dobie globalnego ocieplenia już zaczęliśmy wątpić, czy się kiedykolwiek zacznie…

Prawa natury są jednak niepodważalne – i do słynnej triady rzeczy nieuniknionych (trzy rzeczy spadają na człeka znienacka: śmierć, miłość i sraczka) – w tym roku dołączyła wiosna.

Spotkanie z JM. Konsekwentnie od kilku lat organizuje bal debiutantów. Kiedyś wydawało mi się to czystym snobizmem, teraz doceniam jej wysiłki na rzecz integracji środowiska, które przez wiele lat było rozbite. Ale trzeba szczerze powiedzieć – punkt widzenia zależy od punktu siedzenia.

Zastanawiamy się wspólnie nad tegorocznym komitetem honorowym. Czy pierwsza dama czy prezydent miasta? Który z kandydatów na prezydenta, jeśli w ogóle?

Tak się składa, że jeden z nich jest naturalną częścią tego środowiska, a drugi… cóż, drugiemu się wydaje że jest.

Dobry wywiad w Przekroju z prof. S. W naszej Podkowie Leśnej częste rozkojarzenie. Kupuję co pewien czas po kilkadziesiąt czerwonych róż. Czasem po pracy, w krawacie, czasem w weekend, w polarze. Któregoś dnia przemiła kwiaciarka mówi: „a wie pan, jest jeszcze jeden pan co tak samo kupuje duże bukiety”. Jest zdziwiona, że to ten sam facet… Kiedyś przy tej okazji w kwaciarni jakaś młoda para. Ona wyraźnie pod wrażeniem mojego bukiety. Komentuje to po cichu swojemu partnerowi. Ten z wyraźną niechęcią mówi: „wyobraź sobie raczej dlaczego MUSI kupować taki bukiet, musiał mocno podpaść”.

Z prof. S. podobnie – spotyka Z. zawodowo, kiedy robi z nią wywiad i prywatnie, na spacerze z psami. Nigdy nie połączyła mentalnie, że to ta sama osoba.

Profesor bardzo szczerze pisze o swoim rozwodzie. Mnóstwo osób ostatnio się w moim otoczeniu rozwodzi. Wydawało mi się, że już pokoleniowo to przeskoczyłem – ale właśnie nadchodzi nowa fala. Sam jestem po dwóch rozwodach, więc nie jestem dobrym modelem dla następnego pokolenia…

W telewizji mówię o inwestycjach kapitałowych i staram się zobrazować, czym to się różni od długu. „To jak w małżeństwie – zostaje się partnerami na życie”. Syn pozwala sobie na komentarz: „ogólnie fajnie, ale z tym małżeństwem – w twoich ustach – to lekka przesada”. Fakt…

Wiosna

Imieniny Zbigniewa… wieczorem męska wódka u ZW. Jak zawsze ciekawi ludzie. Tym razem ograniczę się do kilku anegdot.

AU sypał dowcipami o por. Rżyckim. Bal na Kresach, dama tańczy z porucznikiem. „Panie Poruczniku” – pyta – „czy nie uważa pan, że mam zbyt odważny dekolt?”. Zachęcony porucznik zapuszcza żurawia i pyta: „czy łaskawa pani ma włosy na piersiach?”. „Na piersiach?! No wie pan, panie poruczniku, wykluczone!”. „W takim razie dekolt jest zbyt odważny…”.

RK chwali się swoim powodzeniem u kobiet. Właśnie rozstał się z żoną, gazety pokazują go z prześliczną lekarką. Opowiada, jak obskakują go młode dziewczyny w klubach… co jest o tyle istotne, że RK wygląda jak młody wieloryb z nadwagą. Ktoś żartuje, że pewno dziewczyny przeczytały jego wypowiedź o tym, jak kochał się w maluchu. W ramach  żartów odzywam się, że lepiej to robić niż mówić o tym. RK przyjmuje tę uwagę wyjątkowo poważnie. Patrzy mi prosto w oczy i mówi: „Tobie łatwo nie mówić o tym, bo nikt ciebie o to nie pyta”. Fakt, mnie nikt o to nie spyta. RK jest dobrym prawnikiem, mógłby wykonywać dobrze płatny zawód. Świadomie decyduje się być posłem, co zdecydowanie nie daje mu szans na spełnienie się materialne. Ale dziennikarze pytają go o sukcesy i podboje erotyczne, a on jest dumny że może o tym opowiadać. W pierwszej chwili było mi głupio (mógł pomyśleć, że mu zazdroszczę), potem zrobiło mi się go żal… Czy on przy tej swojej wielkiej inteligencji nie rozumie, że o takie rzeczy pytają akurat jego, bo jest całkowitym zaprzeczeniem seksu i że wszystkich dziwi i bawi myśl, że ktoś idzie z nim do łóżka?

KM właśnie wrócił ze Stanów. Pytamy, czy grał tam w golfa z MD. Ja z nim nie grywam – odpowiada KM. Nie zakładamy, że jest to wynik jego oceny moralnej politycznej działalności posła, więc dociekamy dlaczego. Raczy nas wtedy historyjką z mistrzostw Polski w Rajszewie. KM objeżdża pole razem z głównym sędzią zawodów, jakimś starszym Amerykaninem z PGA. W oddali widać MD i senatora K. KM mówi kto zacz i sędzia postanowił z ciekawości się przyjrzeć. Druga piłka ląduje w wodzie. Zostaje wyniesiona na ląd i sędzia stwierdza, że można ją było wyjąć inaczej, lepiej dla zawodnika. Po zakończeniu dołka podjeżdżają i sędzia dobrodusznie zwraca uwagę, że zamiast 8 i 9 uderzeń, można było mieć co najmniej o jedno, a może i o dwa mniej. Panowie są zmieszani, okazuje się że wpisali sobie nawzajem po 5 uderzeń, a więc o połowę mniej niż mieli… Chęć wygranej była tak duża, że sobie nawzajem zwiększyli szanse…

KM znam od lat, bez wielkiej zażyłości. W jednej ze swoich książek opisał mnie niezbyt chwalebnie. KM zorganizował przyjazd do Polski Steve Wondera. Takie były czasy, że zorganizowano spotkanie z premierem Rakowskim. Gość spóźnił się godzinę. Wziąłem na bok KM i zrobiłem mu reprymendę. On uznał to za niegrzeczność z mojej strony – artysta ma prawo się spóźnić, a ponadto Wonder (przypomnę – ślepy) zalał się czymś przed wyjściem i musiał się przebrać. On miał prawo się spóźnić, ale KM miał obowiązek nas uprzedzić (choćby sprawdzić, czy  w dalszym ciągu możemy się spotkać).

AU raczy kolejną anegdotą o por. Rżyckim. „Pani Mariolko” – pyta w tańcu – „czy zamiast tu tańczyć, nie poszłaby Pani ze mną na górę się popieprzyć?” „Ależ Panie Poruczniku! Ja nie mam na imię Mariola!”. „Przecież nie o to pytałem…”

Iles tam lat temu powiedziałem sobie, że postaram się w życiu funkcjonować jak najdalej od Państwa i jego organów. Zazwyczaj mi się to udaje, chociaż ostatnio ciągle kuszony jestem ofertami prywatyzacyjnymi.

Pierwsze kuszenie było zaskakujące. K., piękna młoda dziewczyna która na co dzień śpiewa w różnych krajach Europy zadzwoniła do mnie z pytaniem, czy nie chciałbym spotkać się z ministrem D. z kancelarii Prezydenta. Mimo dobrej znajomości, nigdy nie ośmieliłem się zapytać dlaczego minister D. potrzebował takiego pośrednika… chyba ma to coś wspólnego z ojcem K. Zgodziłem się na spotkanie powodowany czysta ciekawością i nie zrezygnowałem z niego nawet wtedy, kiedy okazało się, że spotkamy się w restauracji a nie w urzędzie. Szedłem mocno wystraszony, że spotka mnie propozycja korupcyjna. Ale ku mojemu zaskoczeniu – nic z tego! Minister przywołał spotkanie pana prezydenta Kaczyńskiego przy jakiejś okazji w Wasztngtonie z Rubim, moim ówczesnym szefem i sugestii, abyśmy zainteresowali się prywatyzacją stoczni Gdańskiej. Spotkanie takie rzeczywiście miało miejsce – swego czasu dostałem telefon od Davida z entuzjastyczną wiadomością, że możemy mieć wyłączność na stocznię gdańską. Z przykrością wybiłem go z entuzjazmu i poprosiłem, aby nie wyszukiwał mi transakcji w porozumieniu z politykami, bo nic dobrego z tego nie wyniknie.

Powtórzyłem ministrowi D. nasze stanowisko i wtedy usłyszałem – no dobrze, jeśli nie gdańska, to może szczecińska? Z grzeczności zgodziłem się temu przyjrzeć.

Spotkanie z prezesem stoczni, nota bene jak się okazało koledze ze stowarzyszenia absolwentów mojej uczelni od razu ustawiło mnie do projektu negatywnie. Poprzedni zarząd podpisał nie negocjowane umowy na wybudowanie statków po cenie niższej niż koszty wytworzenia. Dlaczego? Nikt nikogo nie złapał za rękę, ale – jeśli nie było idiotami w ostatnim stadium choroby (a nie podejrzewam o to jednocześnie cały zarząd i radę nadzorczą) – to musieli podzielić się z klientami kasą. Następnie sprzedali to załodze jako wielki sukces (zapewnienie portfela zamówień na 5 lat z góry) i zażądali od państwa wyrównania różnicy. Mieli pecha, bo po drodze Polska weszła do Unii Europejskiej i taka pomoc stała się nielegalna.

I mamy stocznie w okresie budującej się prosperity, w której nowy właściciel musi na dzień dobry zerwać wszystkie złe kontrakty i wypłacić olbrzymie odszkodowania. Pod pewnymi warunkami można to byłoby jakoś poskładać, ale wymagało to entuzjazmu… Powodowany patriotyzmem chciałem poprosić o materiały. Otrzymałem formularz z różnymi pytaniami, w tym o wypis KRS z kraju macierzystego mojego funduszu. W USA nie ma KRS. To nic, dowiedziałem się. Wystarczy, jak Departament Stanu w Waszyngtonie wystawi zaświadczenie, że w USA nie ma KRS, a następnie przekaże to w formie noty do Ambasady Polskiej w USA. Cały entuzjazm ze mnie wyparował.

Dzisiaj też jestem zachęcany do prywatyzacji… i znowu aby otrzymać pakiet, muszę wykazać że w kraju pochodzenia mojego funduszu płacę podatki i że nie zalegam ze składkami na ZUS lub podobną formę ubezpieczeń społecznych. Jeśli w tym kraju nie ma czegoś takiego, to wystarczy przecież informacja rządu o braku takiego funduszu, apostila w polskiej ambasadzie, tłumacz przysięgły i notariusz….

Czytam prospekt i staram się zrozumieć ekonomikę projektu. Doradca wybrany według kryterium najniższej ceny. Widać, że ludzie nie wiedzą o czym piszą. Wycena według wartości aktywów netto, brak nawet próby nałożenia tego na wycenę rynkową.

Informacje o rentowności kapitału i aktywów – mają pokazać wysublimowanie profesjonalne doradców. Aby zrozumieć biznes trzeba więc skontaktować się z zarządem. A to jest nielegalne… Zarządy to wiedzą. Przed prywatyzacją nie prowadzi się restrukturyzacji kosztów – bo zawyży to wartość firmy, bo zwolnienia spowodują konflikt pracowniczy. To czas na wdrażanie systemów, dublowanie zatrudnienia, kosztowne projekty które zmniejszają wartość wyceny, a dają nowemu właścicielowi szansę na szybkie podniesienie wartości. Nadzów i ich tani doradcy tego nie rozumieją, doradca nie potrafi trafić do potencjalnych kupców i ich zainteresować projektem. W rezultacie wygrają ci, którzy mają nieformalny  dostęp do spółki.

Jakość tych zarządów to kolejna sprawa. Czytam barwny życiorys prezesa. Skąd pan znalazł się w X? O to samo pytał mnie wojewoda… sprawa jest prosta, nie chciałem tkwić w korkach, a X. jest najbliżej mojego domu.

Jak pan znalazł się w Y? – pytam prezesa, który będąc radnym w Toruniu i właścicielem prywatnego hotelu wylądował w firmie z branży spożywczej w Bieszczadach. Bo Y. ma prosty model biznesowy i nie wymaga szczególnych umiejętności branżowych – brzmi szczera odpowiedź (jak to członek Platformy do jej sympatyka). Co prawda okazało się, że żaden model biznesowy nie jest na tyle prosty, aby nie można go było zepsuć – ale cóż, jak własny hotel nie przynosi zysków, to trzeba się sprawdzić na państwowym. Ryzyko mniejsze… tylko te dojazdy!