Dziennik Pieniacza

Dostałem wezwanie z GUS do wypełnienia kolejnego formularza sprawozdawczego. Cały ranek spędziłem przed komputerem próbując wypełnić ten cholerny formularz – ale program nie pozwala mi wypełnić wymaganych pól, a następnie ten sam program zatrzymuje mnie na tej stronie, bo … nie wypełniłem.

Nieudolność tego programu jest najmniejszym problemem. Jestem jednym z tysięcy ludzi w tym kraju, którzy zdecydowali się na otworzenie działalności gospodarczej. W moim przypadku miała to być alternatywa dla zatrudnienia poza Polską. I po raz kolejny przekonałem się, że nie jest to dobry pomysł.

Przed laty zatrudniłem gosposię i postanowiłem to zrobić „koszernie”. Co miesiąc wysyłałem donosy na siebie do urzędu skarbowego i ZUS. Sprawa wyglądała na prostą – podatek i odliczenia.  Szybko zrezygnowałem. Gosposia była zła, że musi płacić podatek. A ja co kilka miesięcy, czasem co miesiąc byłem wzywany do urzędów i po długim wyczekiwaniu – niemiłosiernie wyzywany, że nie śledzę zmian w prawie. Ciągle coś się zmieniało, czasem zresztą na moją korzyść. Ale co z tego, kiedy dla zaoszczędzenia 15 groszy musiałem spędzać pół dnia w urzędzie. Często zresztą płacąc kary.

Teraz mam działalność gospodarczą z minimalną liczbą pracowników – kierowca, pracownik administracyjny.  Uczciwie wykazałem wszystkie przychody i zapłaciłem podatek. Niestety, przychody te przekroczyły jakąś magiczną liczbę w GUS i zaczęły się schody.

W lutym wyjechałem na dwa tygodnie urlopu. W końcu stycznia – pierwsze wezwanie. Spędzam kilka godzin przed komputerem i nie jestem w stanie zrealizować oczekiwanego ode mnie sprawozdania. A termin jego realizacji przypada przed moim powrotem do kraju. Wysyłam maila do GUS i już po wyjeździe dostaję odpowiedź – nie mogłem wypełnić formularza, bo GUS wyznaczył termin w jakim mam to zrobić – ani wcześniej, ani później. Jeszcze nie mój czas… A to, że wyjechałem i że pod moją nieobecność nikt tego nie wypełni, to już moja sprawa. Mam obowiązek sprawozdawczy, za jego zignorowanie jest kara. I do widzenia.

W czasie urlopu wynająłem business center w pobliskim hotelu, wszedłem on-line jednocześnie mając telekonferencję z moim biurem księgowym. Uff, udało się.

Teraz kolejne sprawozdanie. Takie samo dla kopalni, sieci sklepów i jednoosobowej działalności gospodarczej.  Muszę odpowiadać, ile razy korzystałem z taksówek. Ile wydałem na zakup i sprzedaż żywności. Ile zapłaciłem VAT (to Państwo tego nie wie??). Ile wydałem na pensje, na ZUS, na zasiłki chorobowe.

Najbardziej mnie śmieszy zawsze w tych formularzach zestawienie kodów działalności. Praktyka jest taka, że na wszelki wypadek wypisuje się wszystkie możliwe. Tak zresztą jest też ze spółką z o.o. która kupiłem. Sprzedawca na wszelki wypadek wpisał tam wszystkie możliwe działalności. Na przykład budowę dróg i mostów.

I teraz GUS zbierając te dane będzie mógł podać, że budową dróg i mostów zajmuje się w Polsce kilkanaście tysięcy firm. W tym także i te, które zatrudniają jednego przedsiębiorcę i jednego kierowcę. Nic, tylko budować.

Z podobnym entuzjazmem podchodziła do rzeczywistości Komisja Planowania. I miała podobne rezultaty.

Znana była wtedy anegdota o hodowli świń. Rolnik wypełniał ankietę w która wpisywał, że hoduje zwierzęta. Przy świniach napisał: jedna. Ta ankieta była zbiorczo zestawiana na poziomie powiatu. Cóż szkodziło podwoić tę liczbę, aby lepiej wyglądało? To samo działo się na poziomie zjednoczenia i po takim łańcuszku, w Komisji Planowania z jednej świni robiło się 5. Wtedy Centralny Planista stwierdzał, że cztery świnie koniecznie powinny zostać na rynku krajowym, a tylko jedna, ostatnia będzie przeznaczona na eksport.

To wtedy mówiło się, że ostatnie słowa świni-patriotki przed śmiercią brzmią: „aby przynajmniej serce zostało w kraju”.

A ’propos świni patriotki – trzeba wyrejestrować działalność gospodarczą. Jakoś spółki poza Polską – te, w których pracowałem i te, które są moją własnością - nie muszą się tak głupio, w określonych terminach tłumaczyć. A więc nie Unia jest winna, tylko duch Komisji Planowania w polskiej administracji gospodarczej.  

Tam nie ma instytucji jednego okienka  (kto wymyślił ten idiotyzm?), ale też jako przedsiębiorca nie jestem tam wrogiem swojego państwa.

Mogę dzisiaj wybierać gdzie chcę się zarejestrować. Ja mogę, ale czy może lekarz który zamiast leczyć wypełnia setki formularzy? Policjant, który ciągle pisze notatki i nie ma czasu już na nic więcej? System sprawiedliwości, który zgodnie z obowiązującą w naszym kraju zasadą legalizmu – zamiast rozwiązywać sprawy, wypełnia tony skoroszytów nikomu niepotrzebnymi informacjami? Pracownicy budżetówki? Średni personel kierowniczy?

Oni nie mogą wyemigrować na papierze. Ale mogą uciec w szarą strefę. I uciekają…

Oglądam wieczorem bieg Justyny, następnego dnia chciałem zobaczyć dekorację. Oczywiście – nikt tego nie może pokazać w dzienniku, bo ktoś wykupił prawa. Ale czekając niecierpliwie na wiadomości – słucham Owsiaka. Facet zakochany w swoim głosie. Wie, że zaraz będzie o Justynie i że ludzie czekają na wiadomości. Świadomie przedłuża wypowiedź jakąś idiotyczną refleksją, że co prawda Przystanek Woodstock będzie latem, ale służby ochroniarskie trenują na śniegu.

Zawsze podziwiam ludzi, którzy potrafią tak długo mówić na każdy temat, a zwłaszcza – bez tematu.

Ale pewno jestem nieobiektywny. Od lat mam problem z oceną tej Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Z jednej strony – tak dużo młodych ludzi się w to angażuje. To inspirujące! Z drugiej strony… nie będę powtarzał tez o tym, co mogłyby zrobić inne organizacje charytatywne, gdyby dostały takie wsparcie medialne, jak Owsiak. Ale podam przykład z mojego własnego doświadczenia.

Jest początek lat 90-tych. Pracuję w Coca-Coli. Szefem marketingu na Polskę mianują sympatycznego Niemca o serbo-chorwackich korzeniach. Postanawia wesprzeć ideę Wielkiej Orkiestry. Podpisana jest umowa sponsorska, już nie pamiętam na jaką kwotę, ale jest to kilkaset tysięcy dolarów (wtedy nie ma jeszcze Euro). Wszyscy w Coca-Coli są dumni do momentu, kiedy nie dzwoni współpracownik Owsiaka z pytaniem: ”pieniądze na Orkiestrę dotarły, ale gdzie są pieniądze na Ćwierć Mrówki?”. „Na co????!!!”. „Przecież mówię wyraźnie, na Ćwierć Mrówki”. Konsternacja w Coca-Coli, wreszcie ustalamy że Ćwierć Mrówki to firma producencka Owsiaka. A więc nic wspólnego z Orkiestrą. Decyzja po konsultacji z centralą – nie będziemy uczestniczyć w działaniach nie etycznych. Nie płacimy haraczu.

Za kilka dni czytamy z przerażeniem, że pan Owsiak wypowiedział się publicznie o sponsorach, którzy obiecali pieniądze na Orkiestrę, a potem wycofują się z obietnicy. Nasi potencjalni konsumenci są zszokowani. Zaczynają powstawać komitety bojkotu Coca-Coli. Nie ma  żartów. Nie ma też czasu na przelewy bankowe. Pieniądze do walizki i Ćwierć Mrówki jest zadowolona.

Pytałem potem wielokrotnie różne osoby, w tym dziennikarzy i polityków – czy słyszeli o Ćwierć Mrówce. Praktycznie nikt o tym nie słyszał. Przed napisaniem tej notki sprawdziłem, czy ciągle istnieje. Okazuje się, że została zastąpiona przez firmę o nazwie: „Cała Mrówka”.

Za każdym razem, kiedy w styczniu przypiera mnie do  ściany z puszką w ręku jakaś grupa młodych ludzi, zastanawiam się ile z mojego datku idzie na Orkiestrę, a ile na Mrówki: Ćwierć czy też Całą…

Szkoda, że muszę się nad tym zastanawiać…

Dostałem maila od potencjalnego pracownika, który kiedyś (przed moimi czasami) współpracował z J. Kilka gorzkich słów na jego temat. Muszę szczerze przyznać, że od razu wzbudziło to moją sympatię J

Ale swoją drogą ciekawe, że w każdej instytucji znajdują się chamy, które torują sobie drogę na szczyty. Ich chamstwo imponuje wielu, jest utożsamiane z siłą, energią, bezkompromisowością.

A może tylko ja mam talent do przyciągania chamów?

Wielka światowa korporacja. T. , młody Niemiec z doświadczeniem w Pepsi-Coli, zostaje moim szefem. Prawie natychmiast, po jednej rozmowie, awansuje mnie do światowego zarządu. Wtedy mi imponuje. Ale powoli zaczynam odkrywać jego drugą twarz. Spotkanie z kierownictwem firmy w jednym z podległych mi krajów w Azji. Pada pytanie, przez moment lokalny szef i jego dyrektor finansowy zastanawiają się kto ma odpowiedzieć. T. traci cierpliwość i wypala: „Hey, you are fucking CFO. You should know the fucking answer!”. W Azji menedżer, który traci twarz w obecności swoich podwładnych – popełnia seppuku. W tym przypadku – natychmiast rezygnuje.

Prezes lekko wstrząśnięty zagrywa pokerową kartą: „w przesłanej miesiąc temu prognozie zakładaliśmy, że nie wykonamy założeń budżetowych. Z dumą informuję, że udało nam się nie tylko je wykonać, ale nawet o 5% przekroczyć” – siada dumny i zadowolony  z siebie.

T. wpada w furię: „Co?????!!!!! Z miesiąca na miesiąc takie zmiany prognozy? Co z ciebie za pieprzony menedżer, skoro nie potrafisz przewidzieć w jakim kierunku idzie twój business? Teraz poprawiłeś wynik, ale za kwartał przyjdziesz do mnie z informacją że wręcz przeciwnie, nie wykonasz budżetu?! Jesteś dupkiem, a nie menedżerem. Mam dość dupków wokół siebie. Zwalniam ciebie, wynocha, won!!!!”

Wieczorem kolacja z szefami wszystkich naszych oddziałów w Azji. Najlepsza restauracja w Singapurze. Wykwintne dania lokalnej kuchni (na wyraźne życzenie T.). Ale T. zmienia zdanie. Patrzy na stół i mówi głośno: ”znowu to chińskie gówno. Nie mam zamiaru tego jeść”. I wychodzi. Przy stole konsternacja. Wszyscy – poza mną – to Azjaci. Patrzą na mnie z wyrzutem. Pędzę za T. i zmuszam go, aby wrócił. T. niechętnie się zgadza. Wraca, demonstracyjnie kładzie sobie na talerzu banana i tłumaczy, że jest na diecie. Można sobie wyobrazić, jaka jest atmosfera tej kolacji.

Raz tylko widziałem, jak T. ktoś zastopował. Spotkanie w Stanach z szefostwem G. W swoim stylu T. naciska na poprawienie wyniku: ”Hey,Al. If you make it you will be fucking hero”. Ale trafił na Ala, twardego zawodnika. “I don’t want to be any fucking hero, I just want to have my bonus”. T. jeszcze nie wie, że powinien się wycofać. I brnie dalej, że to od niego zależy wysokość bonusa I żeby lepiej Al się pilnował. Ale Al nie ma zamiaru się pilnować. „I’ll have my fucking bonus and if you don’t like it, you can either fire my fat ass right now or fuck off. So what is your choice???”. Aby zwolnić Ala, potrzebna była zgoda Dana. T. zaczyna się śmiać i staje się przyjacielski….   Tak też wyglądają dyskusje na najwyższych szczeblach globalnych korporacji.

Tak rozmawiający z ludźmi T. został dostrzeżony przez CEO i awansowany na drugie w hierarchii stanowisko. Ale ponieważ w Stanach trochę strach przed oskarżeniami o mobbing, T. został zmuszony do medytacji, które miały temperować jego charakter. Firma zatrudniła mnicha buddyjskiego, który siadał obok T. w samolocie na lotach przez Atlantyk i  łagodnie razem medytowali… Mówiono mi, że trochę to T. złagodziło. Ale łagodny T. przestał imponować swoją energią i bezkompromisowością – zaczęła się jego droga najpierw w dół, a potem poza firmę….

W moim poprzednim funduszu J. Znany wszystkim jako nieokrzesany cham. Pamiętam, jak na jakimś przyjęciu Małgośka widząc go upijającego się samotnie w kącie postanowiła znaleźć mu rozmówcę. „Panowie się chyba nie znacie, ale byliście wiceministrami w tym samym rządzie. Zbyszek był wiceministrem w …” – w tym momencie J. przerywa: ”W dupie mam, gdzie byłeś wiceministrem. Spierdalać!”.

Założyciel tego funduszu Bob uznawał to za męskie, przywódcze, inspirujące. Jak J. w ten sposób traktował przedstawicieli instytucji, które dawały nam w zarządzanie pieniądze – nie przestawał o tym mówić w zachwycie.

A jak się zachować wobec chama? Próbowałem wielu metod. Żadna nie jest dobra. W końcu wypraktykowałem jedną metodę: chamowi mówi się że jest chamem i wychodzi trzaskając drzwiami. Tak zrobiłem z T., tak zrobiłem z J.

Mam kolegów, którzy naprawdę mocno z nimi wycierpieli. Jeden z nich,bardzo zakochany w swojej żonie, na każdej zakrapianej imprezie słyszy od J. że jego żona to kurwa. Ale nie trzaska drzwiami, bo bonus. Bo carried interest. Bo przecież nie będzie wystawiał na szwank swojej kariery dla osobistych emocji.

Dwóch górali obserwuje, jak kogut dobiera się na podwórku do kury. Już jest na niej, już ją ma posiąść, gdy nagle otwierają się drzwi i gospodyni wyrzuca okruszki.Kogut porzuca kurę i pędzi jeść.  Górale patrzą na siebie, jeden mówi to co myślą obaj: „nie daj Boże taki głód”.

Nie daj Boże taki głód, aby musieć znosić nad sobą chama.

W przyszłym tygodniu wyjazd do Katowic. Dyskusja nad strategią rozwoju uczelni. Jak dostałem pierwszą  wersję, miałem mieszane uczucia. Bardzo mądrze napisane, ale trudno się było odnieść do niej, bo tak naprawdę nic z tego wszystkiego nie wynikało. Ale to może ja taki głupi??

Pierwsze uwagi kolegów potwierdziły, że jednak to strategia jest do niczego. Aby zacząć mówić o przyszłości, chyba na początek trzeba zrobić audyt stanu obecnego. Uczelnia ma katedrę socjologii, co za problem spróbować odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań: - czym różni się ona od innych uczelni w kraju? Od prywatnych uczelni w regionie? Co motywuje potencjalnych studentów, aby zgłosić się do niej, a nie do innej szkoły? Jaka jest percepcja tej szkoły w środowisku naukowym? Wśród młodzieży? Wśród pracodawców?

Dopiero na takiej podstawie można próbować formułować wnioski, poszukiwać dróg dojścia. Próba budowania idealnego modelu w oderwaniu od tego to właśnie kwintesencja akademickości w najgorszym tego słowa znaczeniu – oderwanego od życia, teoretycznego modelu z którego trudno cokolwiek wywnioskować.

Spotkanie z G. w Bukareszcie. Ciekawiło mnie, skąd u byłego polityka taki majątek. Okazało się, ze G. przed wejściem Rumunii do Unii wspólnie z grupą przemysłowców postanowił wesprzeć rząd aby Rumunia zdążyła spełnić kryteria. A więc jego przygoda z polityką była chwilowa. Ciekawy jestem jego wspomnień z tego okresu. Okazuje się, że ogromne poczucie bezsilności i niemocy. Ciekawe dlaczego wszyscy ambitni ludzie, którzy idą do polityki aby coś zmienić na lepsze – natykają się na mur biurokracji, niechęci do zmian, indolencji. W rezultacie zostają tam tylko ci, którym to w zasadzie nie przeszkadza.

Dlaczego uczestniczymy w wyborach kierując się zasadą mniejszego zła? Dlaczego nieufnie patrzymy na ludzi, którzy coś w życiu osiągnęli, a pełnym zaufaniem obdarzamy tych, którzy za powód do dumy uznają brak jakiegokolwiek dorobku??

Każdy ma to, na co zasłużył. Mieszkańcy Białorusi mieszkają w kołchozie, bo głosują na kołchoźnika. Mieszkańcy Ukrainy żyją w kraju rządzonym przez złodziejskie elity, bo głosują na złodziei.  Ci, którym to przeszkadza – w większości sobie poradzi w życiu. A pozostali będą narzekać na los, na historię, na jakiś mitycznych „onych”.

Droga na lotnisko w Bukareszcie. Piękne, zbudowane kiedyś z zacięciem wille przy szerokich bulwarach. Teraz pieczołowicie restaurowane. A jednocześnie jakaś atmosfera brudu i nie dokończenia psuje ten obraz.

Hotel Hilton w pięknej recesyjne kamienicy. Nigdy na niego nie narzekałem, ale jednak rzeczywiście wymaga renowacji (mówił mi o takiej potrzebie G., który jest jego właścicielem). O 3 w nocy włącza się alarm. Wyskakuję z łóżka, czy to pożar? Po chwili okazuje się, że to w moim pokoju. I to nie alarm, tylko rozwala się klimatyzacja. Przychodzi (po 15 minutach) ktoś z obsługi i wyłącza klimatyzator. Cisza, ale cały pomysł spokojnej nocy legł w gruzach.

Coś nie mam szczęścia do hoteliJ